همه چیز درباره انواع بیمه عمر

بیمه عمر (Life Insurance):

بیمه عمر، از مهمترین انواع بیمه است که بر اساس آن بیمه‌گذار طی مدت معینی حق بیمه پرداخت می‌کند و در عوض، بیمه‌گر متعهد می‌شود که در صورت فوت بیمه‌شده، ابتلا به بیماری خاص و یا حتی زنده ماندن، مبلغ معینی را به صورت یکجا یا به صورت مستمری، به بیمه‌گذار، بیمه‌شده یا فرد تعیین شده از سوی وی پرداخت نماید. در این مطلب انواع بیمه عمر را بررسی خواهیم کرد و اینکه چه خدماتی را ارائه می‌کند.

فهرست مطالب:

• انواع بیمه عمر
• چه افرادی باید بیمه عمر خریداری کنند؟
• میزان تقاضای بیمه عمر در ایران
• دلایل عدم رونق بیمه عمر

انواع بیمه عمر:

بیمه عمر زیرشاخه بیمه اشخاص می باشد و به دو دسته تقسیم میشود:

۱) بیمه عمر انفرادی

که خود به سه دسته مختلف تقسیم میشود:

الف)بیمه های به شرط فوت:

بیمه های عمر به شرط فوت بیمه هایی هستند که در آن شرکت بیمه گر متعهد میشود که در صورت فوت بیمه شده ی بیمه نامه ، مبلغی را تحت عنوان سرمایه ی فوت بیمه شده در بیمه نامه تعیین و مشخص شده است ، به ذینفع یا ذینفعان بیمه نامه پرداخت کند. در بیمه نامه های به شرط فوت ارزش بازخرید وجود ندارد و مهلت پرداخت اقساط از تاریخ سررسید یک ماه است. در صورتی که در موعد مقرر قسط حق بیمه پرداخت نگردد، بیمه گر تعهدی در مقابل بیمه نامه نخواهد داشت. بیمه های عمر به شرط فوت را میتوان در ۵ گروه بیمه ای دسته بندی نمود.

• بیمه عمر زمانی: بیمه عمر زمانی برای افرادی که سرپرست خانوار و بابت آینده ی خانواده پس از فوت خود در سال‌های پیش از بازنشستگی نگران هستند، مناسب است و نگرانی‌های آنان را تا اندازه ی زیادی مرتفع میسازد. مکانیزم بیمه عمر زمانی بدین شکل است که ابتدا فرد بیمه گذار بر اساس سطح معیشت و نیازها و توانایی‌ها و منابع درآمدی و هزینه ای خانواده ی خود مبلغی را که خانواده ی او پس از فوت وی به آن نیاز دارند و تمایل دارد در صورت فوت خود به خانواده اش پرداخت گردد، به عنوان سرمایه ی فوت بیمه نامه تعیین می کند و سپس مدت زمان پوشش بیمه ای بیمه عمر زمانی را مشخص می‌نماید. مبلغ حق بیمه ی بیمه عمر زمانی بر اساس مبلغ سرمایه یفوت و مدت زمان تعیین شده توسط بیمه گذار تعیین و توسط بیمه گذار پرداخت و بیمه گر متعهد می‌شود در صورت فوت بیمه شده به هر علت در طول مدت بیمه نامه، مبلغ سرمایه ی فوت بیمه نامه را به ذینفع یا ذینفعان بیمه نامه که از قبل توسط بیمه گذار تعیین شده است، پرداخت کند. مزیت شاخص این بیمه نامه حق بیمه ی اندک آن است که می‌تواند به صورت یکجا در زمان صدور بیمه نامه و یا به صورت اقساط طی یک سال پرداخت شود. همچنین بیمه عمر زمانی از مالیات، قوانین انحصار وراثت و ادعای طلبکاران معاف خواهد بود.

• بیمه عمر زمانی ۵ ساله قابل تبدیل: این بیمه نامه همان بیمه عمر زمانی است که با مدت ۵ ساله صادر می‌شود و در صورت تمایل بیمه گذار می‌تواند با افزایش حق بیمه، بعد از گذشت هر ۵ سال به مدت ۵ سال دیگر تمدید شود. در صورتی که مبلغ سرمایه ی فوت بیمه نامه افزایش نیابد، نیازی به اخذ آزمایشات پزشکی از بیمه شده نیز وجود ندارد. این بیمه نامه می‌تواند به انواع دیگر بیمه نامه عمر نظیر بیمه نامه مختلط عمر و پس انداز نیز تبدیل شود. بیمه نامه عمر زمانی ۵ ساله ی قابل تبدیل، بیمه ی مناسبی برای افرادی است که تمایل به صدور بیمه نامه ی بلندمدت دارند اما قصد دارند در سال‌های اولیه ی بیمه نامه، حق بیمه ی کم تری بپردازند.

• بیمه تمام عمر: این بیمه نامه همان بیمه عمر زمانی است که با مدت ۵ ساله صادر می‌شود و در صورت تمایل بیمه گذار می‌تواند با افزایش حق بیمه، بعد از گذشت هر ۵ سال به مدت ۵ سال دیگر تمدید شود. در صورتی که مبلغ سرمایه ی فوت بیمه نامه افزایش نیابد، نیازی به اخذ آزمایشات پزشکی از بیمه شده نیز وجود ندارد. این بیمه نامه می‌تواند به انواع دیگر بیمه نامه عمر نظیر بیمه نامه مختلط عمر و پس انداز نیز تبدیل شود. بیمه نامه عمر زمانی ۵ ساله ی قابل تبدیل، بیمه ی مناسبی برای افرادی است که تمایل به صدور بیمه نامه ی بلندمدت دارند اما قصد دارند در سال‌های اولیه ی بیمه نامه، حق بیمه ی کم تری بپردازند.

• بیمه عمر مانده بدهکار: دریافت وثیقه‌هایی از سوی بیمه گذار توسط بانک‌ها و مؤسسات مالی نیاز به این بیمه نامه برای وام گیرندگان در حال افزایش روزافزون است. زیرا در این بیمه نامه، بیمه گذار با حق بیمه ای اندک می‌تواند از بازپرداخت اقساط وام خود تا پایان دوره، اطمینان یابد و از جهت عدم اجرای وثیقه‌های نزد بانک پس از فوت خود، به آسودگی خاطر دست یابد. این بیمه نامه همچنین آسودگی خاطر مؤسسات مالی و بانک‌ها را نیز از جهت بازپرداخت اقساط وام‌های پرداختی خود پس از فوت آن‌ها فراهم می‌کند. ویژگی خاص و متفاوت این بیمه نامه این است که سرمایه ی مورد تعهد بیمه گر در طول زمان کاهش می‌یابد، زیرا با گذشت زمان و پرداخت اقساط وام توسط بیمه گذار، میزان اقساط باقیمانده به عنوان سرمایه ی مورد تعهد بیمه گر کاهش پیدا می‌کند. بدین جهت این بیمه نامه در دسته ی بیمه‌های عمر با سرمایه ی نزولی قرار می‌گیرد.

• بیمه تأمین فرزندان: این بیمه نامه نیز در زمره ی بیمه نامه‌های با سرمایه ی نزولی قرار می‌گیرد. در این بیمه نامه سرپرست خانواده که معمولاً پدر یا مادر هستند، خود را بیمه کرده و تحت پوشش قرار می‌دهد و بیمه گر در مقابل دریافت حق بیمه، متعهد می‌گردد که در صورت فوت بیمه شده در مدت بیمه نامه، به فرزندان زیر ۱۸ سال بیمه شده تا ۱۸ سالگی آن‌ها مستمری پرداخت کند. مدت بیمه نامه در بیمه تأمین فرزندان بر اساس سن فرزندان و تا زمان رسیدن کوچک ترین فرزند خانواده به سن ۱۸ سالگی تعیین می‌شود. در این بیمه نامه حداکثر سن تحت پوشش برای بیمه شده ۷۰ سال می‌باشد.

ب)بیمه های به شرط حیات:

بیمه های به شرط حیات بیمه نامه هایی هستند که تعهد بیمه گر منوط به حیات بیمه گذار در پایان قرارداد بیمه نامه است و بیمه گر متعهد میشود در صورت حیات بیمه شده در پایان قرارداد سرمایه ی بیمه نامه را به صورت یکجا یا مستمری به وی پرداخت کند. یکی از انواع این بیمه نامه ها بیمه های بازنشستگی هستند که در آن فرد در طول دوران کار خود حق بیمه پرداخت میکند و پس از بازنشستگی، سرمایه خود را به صورت مستمری دریافت میکند. بیمه های به شرط حیات در حال حاضر غالبا در قالب بیمه های عمر مختلط و در کنار پوشش بیمه های به شرط فوت صادر میشود.

ج)بیمه های عمر مختلط:

بیمه های عمر مختلط به بیمه نامه هایی گفته میشود که از ترکیب بیمه های به شرط فوت و به شرط حیات با یکدیگر به وجود می آیند. در بیمه های عمر مختلط بیمه گر متعهد است که در قبال دریافت حق بیمه مشخص از بیمه گذار، در صورت فوت بیمه شده در طول دوره ی بیمه نامه سرمایه ی فوت بیمه نامه را به ذینفع یا ذینفعان بیمه نامه پرداخت نماید و در صورت حیات بیمه شده نیز متعهد به پرداخت سرمایه یا اندوخته بیمه نامه به ذینفع بیمه نامه می باشد. بیمه های عمر مختلط به ۵ دسته ی کلی تقسیم بندی میشود.

• بیمه عمر مختلط پس انداز: در بیمه نامه عمر مختلط پس انداز، در صورت فوت بیمه شده در طول دوره ی بیمه نامه، شرکت بیمه گر سرمایه ی بیمه نامه را به ذینفع بیمه نامه پرداخت می‌کند و در صورت حیات بیمه شده نیز سرمایه-ی بیمه نامه به ذینفع حیات بیمه نامه پرداخت می‌شود. در این بیمه نامه نسبت سرمایه ی فوت و سرمایه ی حیات بیمه نامه می‌تواند برابر و یا یکی دو برابر دیگری تعیین شود.

• بیمه عمر مستمری خانوادگی: بیمه عمر مستمری خانوادگی بیمه ای است که در آن مدت پرداخت حق بیمه از مدت بیمه نامه پنج سال کم تر است. در این بیمه نامه در صورت فوت بیمه شده از زمان فوت وی تا پایان دوره ی بیمه نامه حق بیمه ای از بیمه گذار دریافت نمی‌شود. بیمه گر متعهد است که در صورت فوت بیمه شده، در هر سال معادل ده درصد سرمایه ی بیمه نامه و در پایان دوره ی بیمه نامه نیز اصل سرمایه ی بیمه نامه را به ذینفع یا ذینفعان بیمه نامه پرداخت نماید. همچنین در صورت حیات بیمه شده پس از انقضاء بیمه نامه نیز سرمایه ی بیمه نامه به وی پرداخت خواهد شد.

• بیمه عمر سرمایه فرزندان(بیمه پرداخت سرمایه در انقضاء مدت): این بیمه نامه جهت تأمین سرمایه برای فرزندان در سنی مشخص به منظور تهیه ی اقلامی‌نظیر مسکن، هزینه ی تحصیل و … بسیار مناسب است. در بیمه عمر سرمایه ی فرزندان، از زمان فوت بیمه شده، حق بیمه از بیمه گذار دریافت نمی‌شود، اما سرمایه ی فوت بیمه نامه تنها در پایان مدت بیمه نامه به فرزندان بیمه شده پرداخت می‌شود. در صورت حیات بیمه شده در پایان دوره نیز سرمایه ی بیمه نامه به فرزندان وی پرداخت خواهد شد.

• بیمه عمر مختلط دو نفره: در بیمه عمر مختلط دونفره، بیمه نامه دارای دو بیمه شده است که معمولا فوت یکی از آن ها موجب زیان دیگری می شود. در صورتی که یکی از بیمه شده ها در طول دوره ی بیمه نامه فوت شود، سرمایه ی بیمه نامه به بیمه شده دیگر پرداخت می شود و در صورت حیات هر دو بیمه شده نیز سرمایه ی بیمه نامه در انتهای دوره به دینفع یا دینفعان بیمه نامه پرداخت خواهد شد.

• بیمه عمر و سرمایه گذاری: در این بیمه نامه سرمایه ی بیمه نامه به همراه سود قطعی و سود مشارکت در صورت فوت بیمه شده و یا حیات وی در زمان فوت و یا در پایان دوره به ذینفع یا ذینفعان بیمه نامه پرداخت می‌شود. این بیمه نامه همان بیمه نامه متعارفی است که ویژگی‌های آن به طور کامل و تفصیلی در مقاله‌ها و یادداشت‌های مختلف در سایت بیمدان مطرح شده است.

۲)بیمه عمر گروهی

که به سه دسته مختلف تقسیم میشود:

الف)بیمه عمر زمانی گروهی:

در این بیمه نامه ، تمامی پرسنل بیمه گذار در مقابل خطر فوت بیمه می شوند. در بیمه عمر زمانی گروهی ، بیمه گر متعهد می گردد که در قبال دریافت حق بیمه ی مشخص، در صورت فوت هر یک از پرسنل و بیمه شدگان بیمه گذار (فوت در هرجا و هر زمانی که اتفاق افتاده باشد)، سرمایه ی فوت تعیین شده را به ذینفع وی پرداخت نماید. سرمایه ی فوت بیمه نامه می تواند به صورت سرمایه ای ثابت و یا به صورت تضریبی از حقوق بیمه شدگان بیمه نامه تعیین گردد.

ب)بیمه عمر مانده بدهکار گروهی:

بیمه عمر مانده بدهکار گروهی عبارت است از تعهد بازپرداخت بدهی وام گیرندگان بیمه شده در صورت فوت هر یک از آنها.

ج)بیمه عمر و سرمایه گذاری انفرادی به صورت گروهی

چه افرادی باید بیمه عمر خریداری کنند؟

۱)والدین دارای فرزندان خردسال:

در صورت فوت والدین ، ​​از دست دادن درآمد یا مهارتهای مراقبتی می تواند مشکل مالی ایجاد کند. بیمه عمر می تواند اطمینان حاصل کند که بچه ها تا زمانی که نتوانند از خود حمایت کنند ، از منابع مالی مورد نیاز خود برخوردار خواهند شد.

۲)والدین دارای فرزندان بالغ با نیازهای ویژه:

برای کودکانی که به مراقبت مادام العمر نیاز دارند و هرگز خودکفا نخواهند شد ، بیمه عمر می تواند اطمینان حاصل کند که پس از درگذشت والدین ، ​​نیازهای آنها برآورده می شود. از سود مرگ می توان برای تأمین اعتبار نیازهای ویژه ای استفاده کرد.

۳)بزرگسالانی که دارای مالکیت مشترک هستند:

بدون در نظر گرفتن تأهل یا تجرد افراد، اگر فوت یکی از بزرگسالان به این معنی باشد که دیگر نمی تواند هزینه وام ، نگهداری و مالیات بر املاک را داشته باشد ، بیمه عمر می تواند ایده خوبی باشد. یک مثال می تواند یک زوج درگیر باشد که برای خرید خانه اول خود وام مشترکی گرفتند.

۴)والدین سالخورده که می خواهند برای فرزندان بزرگسالی که مراقبت های خود را ارائه می دهند ، پول بگذارند:

بسیاری از کودکان بالغ با گذراندن وقت های مرخصی برای مراقبت از والدین سالخورده که نیاز به کمک دارند خود را وقف آنها کرده و باعث عقب افتادن در کار خود میشوند . این کمک ممکن است شامل پشتیبانی مستقیم مالی نیز باشد. بیمه عمر می تواند به شما را در پرداخت هزینه های فرزند بزرگتر در هنگام فوت والدین کمک کند.

۵)خانواده های ثروتمندی که انتظار دارند از نظر مالیاتی به دولت بدهکار  باشند:

 بیمه عمر می تواند وجوهی را برای پوشش مالیات و حفظ ارزش کامل املاک فراهم کند.

۶)خانواده هایی که نمی توانند هزینه های دفن و تدفین را بپذیرند:

یک بیمه نامه کوچک زندگی می تواند بودجه لازم برای احترام به گذراندن یک شخص عزیز فراهم کند.

میزان تقاضای بیمه عمر در ایران

میزان تقاضای بیمه عمر در ایران

اگر چه در کشور های پیشرفته ای همچون ژاپن هر خانوار ۸/۴ درصد بیمه عمر دارد؛ یعنی هر خانوار ۵ قرارداد با ۵ شرکت بیمه متفاوت در زمینه بیمه عمر منعقد می‌کند ؛ ایران آمار کمترین درصد استفاده از بیمه عمر را در جهان دارد. شاید بتوان گفت یکی از دلایل آن عدم شناخت کافی با مزایای بیمه عمر و پوشش های تکمیلی آن است. متأسفانه میزان تقاضای بیمه عمر در جهان از کل تولید ناخالص ملی ایران (GNP) بیشتر است.

دلایل عدم رونق بیمه عمر

مهمترین دلایل عدم رونق بیمه عمر در ایران  به شرح زیر است:

• نخستین عامل مشکلات ساختاری است. ساختار صنعت بیمه و ساختار اقتصاد کشور به نفع توسعه بیمه عمر نیست. تنوع بیمه‌نامه عمر در ایران بسیار کم است. غیررقابتی بودن صنعت بیمه و ساختار توزیع درآمد در ایران از جمله عواملی هستند که توسعه‌یافتگی بیمه را با چالش مواجه می‌کنند بنابراین نمی‌توان چندان انتظار داشت که افراد به خرید بیمه عمر رغبت کنند.
• مشکلات اقتصادی به عنوان دومین عامل مطرح میباشد. زمانی که تورم در جامعه وجود داشته باشد سرمایه بیمه عمر نازل خواهد بود. همچنین قراردادهای بیمه عمر قابل رقابت با سرمایه‌گذاری فیزیکی مانند شبکه بانکی نیستند.
• عامل دیگر توسعه‌نیافتگی بیمه عمر مشکل فرهنگی و آموزشی است. ما ایرانیان به اندازه کافی ریسک‌گریز، آینده‌نگر و حساس نیستیم. حتی برنامه‌ریزی بلندمدت نیز برای زندگی خود نداریم. از سوی دیگر آموزش بیمه در ایران نیز بسیار ضعیف است.